Medailles en penningen van Turnhout

Datum publicatie: september 2019

Medailles en penningen van Turnhout

Willy Hannes

De interesse voor medailles is er gekomen door mijn schoonvader en mijnwerker Louis Peeters, die mij een mooie medaille van de kolenmijn van Beringen en een boek over het jubileum van de mijnen (1907-1957) schonk. De medaille was uitgegeven in 1950 t.g.v. het bezoek van Prins(!) Boudewijn aan de koolmijn en staat in het boek vermeld. Ik heb ze nog steeds in mijn bezit.

Medaille ter gelegenheid van het bezoek van prins Boudewijn aan de mijn van Beringen. (Foto Willy Hannes)

Tijdens het verzamelen van medailles en penningen van Belgisch Congo, mijn hoofdhobby, waarmee ik sinds 2013 bezig ben, kwam ik zeer sporadisch een medaille van Turnhout tegen en zo groeide het idee om een inventaris van medailles over Turnhout te maken in de vorm van een artikel of een boek voor het EGMP (Europees Genootschap voor Munt-en Penningkunde), waar ik lid van ben, in de veronderstelling dat er niet zo veel uitgegeven waren.

De volgende logische stap was een bezoek aan het stadsarchief van Turnhout, gevestigd op de Grote Markt. Ik kwam terecht bij Bart Sas, de stadsarchivaris. Hij vertelde mij dat er een digitale versie van alle medailles in het archief bestond en zou mij die bezorgen via mail. Reeds de volgende dag kreeg ik een lijst van Patrick Meir, IT-verantwoordelijke, van maar liefst 739 pagina’s van de collectie Taxandriamuseum Turnhout. Was me dat even schrikken. Bij nader toezicht bleek dat er telkens een bladzijde gewijd was aan de beschrijving van de medaille, met veel toewijding gedaan door registrator Marie-Paule Peeters, gevolgd door een bladzijde met de foto van de medaille. Na samenvoeging en verwijderen van dubbele beschrijvingen bleven er nog een 170 unieke medailles over, waarmee ik aan de slag kon. Tijdens de verwerking van de documenten kwam ik verschillende foto’s tegen met een etiket opgeplakt of van mindere kwaliteit. Ik nam dan contact op met Karlien De Voecht, stafmedewerker behoud en beheer (collectie), die de nodige stappen ondernam om de etiketten te verwijderen en de medailles ter beschikking te stellen voor nieuwe foto’s, wat heel vlot verlopen is.

Ik heb mij voor het schrijven van mijn boek beperkt tot de periode vanaf 1830 tot 2000 omdat er van voor deze periode zeer weinig medailles beschikbaar zijn, nl : slechts enkele stuks van 1597 over de slag om de Tielenheide met 9 veroverde steden op de Spanjaarden in 3 maanden.

Ter vervollediging zijn in het boek ook een aantal medailles die niet in het bezit zijn van het stadsarchief toegevoegd: een tiental medailles van de Koninklijke Bibliotheek te Brussel en 12 medailles van mijn eigen privéverzameling. Het bevat ook een lijst van personen en verenigingen die op de medailles voorkomen.

Het opmaken van het boek volgens jaar van uitgifte van de medailles heeft ongeveer een jaar geduurd. Ik ben me bewust dat het verre van volledig is maar het geeft toch een indrukwekkend beeld van de pracht van deze medailles waarvan een paar in bijlage te zien zijn.

Stedelijk Bestuur van Turnhout.  (Foto Willy Hannes)

Voorzijde: vergulde, gekroonde medaille (7x5 cm) met ophangoog. Stedelijk Bestuur van Turnhout. Keerzijde: binnen een brede vruchten- en bloemenkrans, over meerdere regels, de tekst: Blijde Intrede van hunne Koninklijke Hoogheden, Prins Albrecht & Prinses Elisabeth van België, 19 juni 1904. Collectie Taxandriamuseum Turnhout, nr. T09279.

Kruidkundig Genootschap Dodonaea.  (Foto Willy Hannes)

Voorzijde: gekroonde verzilverde medaille (10 cm) met ophangoog en geajoureerde randversiering met C-krullen en bloemen. Adminon Communale de Turnhout. Keerzijde: centraal opschrift: Kruidkundig Genootschap/DODONAEA/Turnhout/Tentoonstelling /1898. Collectie Taxandriamuseum Turnhout, nr. T08983.

Ik wil mijn dank betuigen aan iedereen hiervoor vernoemd voor hun kostbare hulp bij de opmaak van dit werk die, elk op zich, een verhaal vertellen over mensen en gebeurtenissen.

Geïnteresseerde lezers kunnen contact opnemen met Willy Hannes (willyhannes@telenet.be).

HANNES (W.), Medailles en Penningen van Turnhout. Verhalen over mensen en gebeurtenissen vanaf de Belgische onafhankelijkheid tot de eenentwintigste Eeuw 1830-2000. 

                        

MET DE MEDEWERKING VAN ARCHIEF EN MUSEA TURNHOUT. ERFGOEDDEPOT NOORDERKEMPEN. KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK VAN BELGIE. WILLY HANNES 2017

BIJLAGE 1: Personen vermeld op de medailles van Turnhout. (foto Willy Hannes)

 

Charles Niellon 1833

Karel Theodoor lebon 1842

C. Gluckx 1845

Eduard Bekaert 1847

Vandevelde / Deken van Turnhout 1867

Francs Nuyens, 19 April 1867

Fr. Van Riemen, 7 Mei 1867

Fr. Knot, 17 July 1867

L. Willems 1871

J. Snoeckx 1871

Eugène Sanders. 1872

Joseph Levrie 1874-1875

J. Van den Hout 1874-1875-1877

L. Matthé 1874 1875

J.B. Van Tulden 1875

Laurent Römer 1878-1880-1881-1882

Jos Van Tongerloo 1882-1883

Edouard Daems 1889-1890-1894-1895-1896-1898

Van Hooghten Louis 1889

Joseph. Hannoset 1891-1895-1899

J. Van Herck 1891

J. De Langh 1898

Theresia Janssens 1848-1898

Jan Loyens 1903

Frans Thijs 1908-1909-1910

H.H. Fr. Bauweraerts / perfekt 1911

Aug. Van Eekert 1911

Jan Crols 1911

JanDergent 1912

Daems Cesar 1913

Jan Verdonck 1918

Armand Van Hove 1921

Gust Davids 1924-1925

Jos Andelhof 1927-1934-1948

Pierre van Sassenbrouck 1935

Jan de Wolf 1937

Jos Bluekens 1947-1950

Hip. De Chaffoy 1949

Ch. De Chaffoy 1951

Braas Isidoor 1952 1953

Van Nieuwenhuysen D. 1971

L. Noyens 1981

B. Meyer 1998

F. Van Dijk 2000

BIJLAGE 2: Verenigingen en firma’s vermeld op de medailles

Willemsfonds 1847

Société d’Harmonie de Turnhout 1856

Sodalité des messieurs à Turnhout 1866

Ste Chispinus Gilde (Gilde St Crispijn) 1867-1890-1912

Muziekmaatschappij Echo de la Canpine 1879-1887-1921

Koninklijke Belgische Turnbond / Noordergouw 1881-1918

Het Korps der Eerewacht te Turnhout 1883

Kruidkundig Genootschap DODONAEA 1887-1895-1898-1902-1905-1908-1911-1923-1925

Vrienden der armen (weldadigheidskring Turnhout) 1889

Muziekmaatschappij de Onafhankelijken Turnhout 1893-1908

Vlaamse Katholieken Turnkring Turnhout 1895

Koninklijke Redders Maatschappij Union&Constance 1895

Bond der Belgische Brandweren 1895

Vlaamsche Congegratie van Turnhout 1898

Kunstverbond Turnhout 1902

Turnvereniging Kracht & Zwier 1904-1918-1927-1981

Fanfarenmaatschappij de Burgerszonen (Oud-Turnhout) 1909

Genootschap der Xaverianen te Turnhout 1911

V.O.S. Vereniging van Oudstrijders Turnhout 1918-1938

Société d’Harmonie Ste Cécile de Turnhout 1920

Nationaal Verbond der Verminkteen Invaliden 1920

ComiceTurnhout 1921

K.V. Tooneelkring De Dageraad Turnhout 1924

Edele Handboog / Turnhout 1927-1934-1935-1937 1947 tem 1951

Turnhoutse Broederschap der Processie 1937

Philips Turnhout 1957

Kazerne Turnhout OC Nr 3 1971

Algemene Wandelsport Vereniging Turnhout 1973

Zwemclub OLMA Turnhout 1989

S.A.S.K. Turnhoutse Academie voor Schone Kunsten 1989